Chcę dowiedzieć się od niego czegoś więcej o roli wilków, tak stygmatyzowanych i prześladowanych przez ludzi, oraz zapytać, dlaczego potrzebny jest w środowisku pierwotny las.
Bartek Topa: Jesteśmy w sercu Białowieskiego Parku Narodowego?
Rafał Kowalczyk: Jesteśmy na jego obrzeżach, chociaż w tej części zagospodarowanej puszczy jest też wiele fragmentów, które rzeczywiście są lasem naturalnym i wyglądają jak pierwotna puszcza, którą mamy w Białowieskim Parku Narodowym.
Bartek Topa: Jakie gatunki drzew przeważają tutaj?
Rafał Kowalczyk: Świerk i sosny, ale jest też dużo dębów, lip, klonów, jesionów, olsz. Dla Puszczy Białowieskiej charakterystyczne jest to, że rośnie w niej wiele gatunków drzew, których nie spotkamy w innych lasach w Polsce, zdominowanych głównie przez sosny.
Bartek Topa: Ale przyjechaliśmy tutaj, żeby też szukać śladów wilków.
Rafał Kowalczyk: Wilki bardzo lubią chodzić po drogach, na dobę czasami przemierzają nawet do 60 km, tutaj w Puszczy Białowieskiej przechodzą średnio 23 km. Wiemy to, bo śledziliśmy je. Jest więc duża szansa, że spotkamy jakieś ślady bytności wilków − drapania, tropy − właśnie na drodze. Musimy mieć tylko otwarte oczy.
Bartek Topa: Ile wilków żyje obecnie w Polsce?
Rafał Kowalczyk: Dzięki ochronie już blisko 2 tysiące, choć są to szacunki, może być nawet trochę więcej.
Bartek Topa: Jaką rolę pełnią tutaj wilki?
Rafał Kowalczyk: Rola wilków nie polega na tym, że zabijają inne zwierzęta i zmniejszają ich populację. Wpływają też na ich zachowanie, sprawiają, że więcej się przemieszczają, nie bytują i nie żerują w jednym miejscu, dzięki temu las się lepiej odnawia. Wilki też dbają o kondycję zdrowotną populacji ssaków kopytnych, no bo wybierają i atakują często te najsłabsze, które odstają od stada.
Bartek Topa: Co doprowadziło do eksterminacji wilków w przeszłości?
Rafał Kowalczyk: Były to głównie polowania łowieckie, chociaż wilki były rzeczywiście prześladowane przez dziesięciolecia jako gatunek, który jest konkurencją dla człowieka.
Bartek Topa: Od kiedy wilki są chronione w Polsce?
Rafał Kowalczyk: Od drugiej połowy lat 90., dokładnie od 1998 roku.
Bartek Topa: Rafał! A to, co widzimy teraz na drodze, to tropy wilka?
Rafał Kowalczyk: No właśnie, mamy drogę i trafiliśmy akurat na wyschniętą kałużę, z pięknymi tropami wilka.
Bartek Topa: Niesamowite, czyli tędy wataha przemierzała. Z której strony w którą? Można to jakoś określić?
Rafał Kowalczyk: Tropy idą w jedną i drugą stronę, tutaj widać na pewno co najmniej dwa wilki. Wilki mają charakterystyczny trop, duży, bardzo regularny, podłużny, u psa jest bardziej okrągły. No i pazury wilka są słabo odbite, bo on dużo biega, dlatego te pazury ma starte. Tutaj, gdzie jesteśmy, przebiega granica terytorium tej grupy rodzinnej wilków z Białowieskiego Parku Narodowego i one często przemieszczają się tą drogą. Wilk jest związany z lasem, on unika człowieka. Wilki potrafią wpasować się, ukrywać i żyć prawie niezauważone, chociaż oczywiście zdarza się, że je spotykamy. To są piękne spotkania tutaj w Puszczy Białowieskiej, ale najczęściej spotykamy ich ślady.
Poznaj lepiej naszych bohaterów:
Bartek Topa: Aktor, producent filmowy
Samochód: Mitsubishi Eclipse Cross PHEV
Materiał zrealizowany przy współpracy:
Dr hab. Rafał Kowalczyk,
Dyrektor Instytutu Biologii Ssaków PAN
Autorzy:
Scenariusz i reżyseria: Kinga Ossowska & Andrzej Ripper
Zdjęcia: Maciej Puczyński
Montaż: Michał Biliński
Dźwięk na planie: Błażej Kanclerz
Udźwiękowienie: Filip Kuncewicz
Produkcja: Andrzej Ripper & Andrzej Radziwonka